Ipinauntok na ni Presidente Ferdinand Marcos Jr. sa Kongreso an pagdaraos kan executive o secret sessions antes pa an nilalaomang livestreaming kan bicam o bicameral conference discussions dapit sa 2026 national budget.
Sa sarong kalatas, sinaysay kan grupong Social Watch Philippines, haloy nang nagbubusol na gibuhong bukas sa publiko an bicam meetings, dapat na ipagsugo ni Presidente Marcos sa Kongreso na limitaran an bicam sessions sa pagresolbar sa pagkakaiba iba sa pag-ultanan kan House and Senate versions sa budget.
Nagpatanid ini na an bicam nakaguno na nin reputasyon komo ‘third chamber’ kun saen an bagong budget items an inserted mayo pa an prior deliberation.
Nagpatanid man si ACT Teachers party-list Rep. Antonio Tinio na may nagkapirang miyembro kan bicam an pwedeng maggibo nin pag-amiyendar sa expenditure program na pinag-ulayan na lingid sa kaaraman kan publiko.
Mantang ako man kan Social Watch an development na gibuhong mas transparent an budget deliberations, nangapudan ini ki Presidente Marcos na maggibo nin makusog na aksyon tangani masierto an tooong transparency sa budget process. Sinaysay kan budget watchdog na an genuine transparency sa budget process an nangangaipuhan nin labi pa sa livestreaming.
Sa ibong na banda, pig inkaminar man kan Social Watch an pagpapasar asin implementasyon kan House Joint Resolution No. 2 asin Senate Joint Resolution No. 1 na hagad na itatag an mekanismo para sa sarong “fully open bicam.”
Mawot man kaini na ibali kan bicam an mga pangaran kan mga lehislador asin saindang corresponding amendments parehas sa House asin Senate versions kan national budget asin magin sa final bicam report.
Dapat man na i-adopt kan bicam an House Concurrent Resolution No. 5 na nagsusugo kan pampublikong pag-access sa budget documents siring kan ‘briefing transcripts, committee reports, asin journals.’
Kansuarin sana, nagkasundo si Presidente Marcos asin an liderato kan Kamara asin Senado na gibuhong live stream an Bicameral Conference Committee para sa deliberasyon kan propwestong 2026 budget.
Sigun sa Presidente, ini an tangani masierto an transparency asin mahiling kan publiko an bilog na proseso asin man kun igwang kuwestyon siring na sana kan insertions o ano pa man na idinagdag digde.
Sa paagi man kaini, mahihiling kun siisay an igwa nin kagigibuhan kan pagbabago o nagpropwesto kan pagbabago sa budget.
Dugang pa ni Marcos, an Bicam an maikokonsiderar na public hearing alagad dae ini an nasusunod huli na man sa small committee kaya dae ini nabubukasan sa publiko.
Kaya sinaysay pa kan Presidente na napagkasunduan ninda kan Kamara asin Senado na hahalion na an small committee kaya pwede nang bukasan sa publiko an Bicam sa paagi kan pag-live stream.
